Bogowie greccy

Greccy bogowie olimpijscy:

Po wojnie z gigantami synowie Kronosa i Rei podzielili się władzą nad światem. Wszyscy ciągnęli losy. Zeusowi dostało się niebo i ziemia wraz z Olimpem, Posejdonowi morze, a Hadesowi królestwo umarłych w podziemiu.

Dzeus – Zeus (Jowisz) – grecki bóg, syn Kronosa i Rei, bóg nieba, pan grzmotów i piorunów, zsyła deszcz i śnieg. Obwołał się najwyższym bogiem.  Jego oficjalną żoną była Hera, ich dziećmi byli Ares i Hefajstos. Miał też wiele dzieci zarówno z boginiami:

  • z Temidą – Eunomia (Praworządność), Dike (Sprawiedliwość) i Eirene (Pokój),
  • z Leto – Artemis,
  • z Latoną – Apollo,
  • z Mają – Hermes,
  • z Eurynome – Charyty,
  • z Mnemosyne – 9 muz: Kaliope, Klio, Polihymnia, Euterpe, Terpsychora, Erato, Melpomene, Taleja i Urania

oraz ze śmiertelniczkami:

  • z Alkmeną – Herakles,
  • z Danae – Perseusz,
  • z Europą – Minos i Radamantys,
  • z Ledo –  Kastor, Polideukes, Helena i Klitajmestra,
  • z Majrą – Lokros,
  • z Semele – Dionizos.

Wymieniono tylko te matki, i ich dzieci, które najczęściej przewijały się w mitach. W antycznej Grecji przyjęło się, że jeśli nie znano czyjegoś ojca, uznawano, że był nim Zeus. Początkowo ceniono go za niszczycielską siłę, z czasem obdarzono go przymiotami serca i umysłu, aż w końcu stał się idealnym bóstwem. Na cześć Zeusa w Grecji raz na cztery lata urządzano igrzyska olimpijskie, w których najwspanialszą nagrodą był wieniec laurowy. Najsłynniejszy posąg Zeusa wyrzeźbił Fidiasz. Na złotym tronie siedział olbrzymi bóg, głową sięgał sufitu, barkami rozpierał się na całą szerokość budynku. W wyciągniętej lewej ręce trzymał boginię Zwycięstwa, w prawej  berło, na którym złoty orzeł roztaczał skrzydła. Miał bujne włosy, a jego twarz pełna była majestatu, łagodności i pogody.

Hera (Junona) – córka Kronosa i Rei, siostra a jednocześnie żona Zeusa, matka Aresa i Hefajstosa, królowa nieba, najwyższa grecka bogini, patronka małżeństw, skora do kłótni. Wrażliwa na swoją urodę. Patronka niewiast, modliły się do niej panny młode w dniu ślubu, opiekowała się macierzyństwem i wdowami. W Olimpii na jej cześć, co 5 lat odbywały się igrzyska dziewcząt, w których nagrodą była gałązka oliwna i kawał pieczeni. Poliklet w kolosalnym posągu, który stanął w jej świątyni w Argos przedstawił ją jako poważną matronę o majestatycznej urodzie. W jednej ręce trzymała jabłko granatu, symbol płodności, w drugiej berło z kukułką, ptakiem jej poświęconym.

Atena (Minerwa) – córka Zeusa, urodziła się w nietypowy sposób. Pewnego dnia Zeusa bolała głowa, poprosił więc Hefajstosa aby otworzył mu czaszkę toporem, wtedy w pełnym uzbrojeniu wyskoczyła z niej Atena. Greckie bóstwo mądrości, ukochana córka Zeusa. Surowa i niedostępna dziewica, która nosiła zbroję aby bronić słabych i napadniętych, ponadto pięknie wyszywała. Pewnego razu księżniczka Archane pochwaliła się, że potrafi haftować równie pięknie jak Atena. Gdy stanęły do zawodów bogini uznała, że jej tkanina nie jest piękniejsza wiec podarła tkaninę Archany. Dziewczyna powiesiła się z rozpaczy. Atena opamiętała się i przywróciła jej życie ale zamieniła ją w pająka. Uwielbiała Ateny, gdzie najbardziej ją czczono, powstała tam dla niej świątynia Partenon. Znajdowała się w niej rzeźba bogini dłuta Fidiasza. Stała opierając się lewą ręką na tarczy, spod której wychylał się wąż, w prawej dłoni trzymała skrzydlatą boginię zwycięstwa – Nike. Na głowie miała hełm ozdobny, a ubrana była w długą szatę opadającą do stóp. Była  pełna szlachetności, siły i majestatu. Ptakiem poświęconym Atenie była sowa, do dziś symbol wiedzy i mądrości.

Apollo – syn Zeusa i Latony, urodził się na wyspie Delos. Najpiękniejszy z greckich bogów: wysoki, smukły, jasnowłosy, wiecznie młody, jego oczy  widziały daleko w głąb czasu i przestrzeni. Był bogiem wyroczni i wróżb, a odblask jego urody widziano w złotym obliczu słońca, którego był panem. Patron wieszczów, śpiewaków i poetów, których zwano dziatwą Apollina. Grał pięknie na cytrze. Jest ideałem młodości i męskiego wdzięku. Pewnego razu stanął do zawodów z flecistą Marsjaszem, zwyciężył go a potem obdarł ze skóry. Króla Midasa ukarał oślimi uszami. Przedstawiany najczęściej nago, na plecach nosił kołczan pełen srebrnych strzał, a w ręku trzymał łuk.

Artemis (Diana) – córka Zeusa i Leto, bliźniacza siostra Apollina, jak on piękna, została dziewicą. Gdy podglądał ją nagą w kąpieli młody myśliwy zamieniła go w jelenia, którego potem rozszarpały jego własne psy.  Była grecką boginią łowów, podlegały jej lasy i myśliwi. Wyobrażano ją sobie jako odzianą w tunikę i sandały, uzbrojoną w łuk lub oszczep polującą w grupie nimf, czasem psów. Na Peloponezie czczono ją jako boginię płodności, a nawet śmierci. Poświęcono jej lasy, rzeki, źródła i zwierzynę łowną. Opiekowała się też zdrowiem bliskich. Jej nieodłączne atrybuty to łania, strzały i kołczan.

Hermes (Merkury) – syn Zeusa i Mai, urodził się na górze Kyllene w Arkadii. Na skorupę żółwia nawinął 7 strun i zrobił tym samym pierwszą cytrę. Psotny już od samych narodzin. Z obory króla Admeta, wyprowadził trzodę, którą opiekował się Apollo. Aby pojednać się z nim ofiarował mu cytrę, w zamian otrzymał laseczkę z leszczyny, która miała moc uśmierzania sporów i godzenia nieprzyjaciół. Gdy Hermes rzucił laseczkę pomiędzy 2 kłócące się węże, one oplotły się wokół laski i tak powstał kaduceusz. Przez kradzieże, także na Olimpie został okrzyknięty królem złodziei. Zeus nawet wyrzucił go z Olimpu, ale wkrótce przywrócił go i mianował ambasadorem, posłańcem i gońcem. Sprawił sobie skrzydełka u nóg aby wywiązywać się ze wszystkich obowiązków. Wskazywał drogę zabłąkanym wśród manowców, usypiał ludzi, zsyłał sny, prowadził dusze zmarłych do podziemi i był woźnym w sądzie piekielnym. Wynalazł ćwiczenia gimnastyczne. Grecy czcili go jako boga wymowy i kupców. Wyobrażano go jako pięknego młodzieńca, zwykle nagiego, na głowie często miał kapelusz podróżny, skrzydełka ma u nóg, a w ręce trzymał kaduceusz.

Hefajstos (Wulkan) – syn Zeusa i Hery, najpracowitszy wśród greckich bogów, postrzegany jako samotnik. Bóg ognia, mistrz rzemieślników, sztuki kowalskiej i złotniczej. Jego kuźnia znajdowała się na wyspie Lemnos, we wnętrzu Etny (wulkan), gdzie pośród wiernych cyklopów kuje pioruny dla Zeusa, naprawia rydwan słońca, robi tarcze, miecze,  strzały dla Erosa, berła i biżuterię. Gdy wstawił się za swoją matką Herą, którą Zeus powiesił za ręce u szczytu Olimpu spadł na ziemię wprost do wnętrza Etny i połamał sobie nogi, od tego czasu kuleje.  Po wypadku zaopiekowała się nim bogini morska Tetyda, z wdzięczności wyrabiał dla niej piękną biżuterię, właśnie wtedy zainteresował się kowalstwem. Czuł się szczęśliwy i nie chciał wracać na Olimp. Dopiero Dionizos spoił do winem i wsadził na osła, który sprowadził go na Olimp. Zeus chciał mu wynagrodzić krzywdę, więc ofiarował mu za żonę najpiękniejszą z bogiń – Afrodytę. Afrodyta lubiła świat bogów i ludzi, czuła się nieszczęśliwa w małżeństwie. Hefajstos zaś wiecznie osmolony i kaleki sądził, że ofiarowanie mu najpiękniejszej żony było jedynie szyderstwem z jego brzydoty. Ponownie zaczął unikać pozostałych bogów. Był bogiem ognia, kochał ludzkość, uczył ją obrabiania metali i robienia dzieł sztuki. Na jego cześć urządzano – lampadoforie, biegi z pochodniami. Przedstawiano go jako muskularnego, brodatego mężczyznę, który trzymał młot.

Afrodyta (Wenus) – wyłoniła się z morskiej piany, nieopodal Cypru. Na brzegu przywitały ją Wdzięki, Uśmiechy, Igraszki, wesołe bóstwa, które odtąd szły w jej orszaku. Była niezwykle piękna, wzbudzała zachwyt i zazdrość. Jej cudowna przepaska sprawiała, że wszyscy stawali się jej posłuszni. Została grecką boginią miłości. Wybrańcem jej serca był piękny myśliwy Adonis, który został rozszarpany przez dzika na polowaniu. Niepocieszona udała się do Zeusa, który na jej prośbę przywrócił Adonisa do życia, który od tej pory połowę roku spędzał z ukochaną, a drugą połowę w Hadesie. Pomogła Pigmalionowi, który wyrzeźbił piękną kobietę Galateę; ożywiła posąg. Nie często składano jej ofiary, zwykle róże, jabłka i granaty. Święta ku jej czci odbywały się na wiosnę. Modlili się do niej żeglarze, kochankowie i wszyscy, którzy kochali się miłością zmysłową. Z jej związku z Aresem narodził się Eros.

Eros (Amor) – grecki bóg miłości, uważano że jest synem Afrodyty, który nie miał czasu wyrosnąć dojrzeć, pozostała na zawsze małym chłopcem i łobuzem. Afrodyta rozgniewana, że wszyscy modlą się do pięknej księżniczki Psyche, kazała Erosowi obudzić w niej miłość do najohydniejszego strofa na ziemi. Jednak gdy Eros ujrzał ją sam się zakochał i dał jej cudowny pałac. Przychodził do niej nocą i zakazał jej oglądać swoje oblicze. Siostry zazdrościły Psyche bogactw i szydziły z niej, twierdziły, że jej kochanek jest bardzo szkaradny, skoro nie pozwala się oglądać. Pewnej nocy Psyche wzięła więc lampę oliwną i ujrzała twarz Erosa. Wtedy znikł zamek i wszystkie bogactwa, a Psyche znalazła się na opuszczonej skale. Afrodyta mściła się na niej, zsyłając zgryzotę, ból i mękę. Eros pocieszał Psyche, aż w końcu Zeusowi zrobiło się żal zakochanych, przygarnął  dziewczynę na Olimp i odbyły się ślub zakochanych. W sztuce Erosa zaczęto przedstawiać dopiero w V w. p.n.e. jako dziecko ze skrzydłami, łukiem i strzałami. Wiek później przedstawiano go jako gromadkę dzieci, które biegają, bawią się i przedrzeźniają ludzi.


Trzy gracje z obrazu – Sandro Botticellego, pt. Wiosna
Źródło: Wiosna (obraz Sandro Botticellego) [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2010-07-16 11:09Z [dostęp: 2010-12-18 15:25Z]. Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiosna_(obraz_Sandro_Botticellego)&oldid=22432138

Charyty (Gracje) – greckie boginie pogodnego wdzięku i radosnych uroków. Towarzyszyły Apollinowi, Dionizosowi, Atenie i Afrodycie. Tworzyły wszystko co miłe i dobre, wnosiły pogodę ducha i dobrą zabawę. Dziewice o białych stopach, odziane w kwiaty tańczyły na ucztach na Olimpie. Za ziemi towarzyszyły tańcom i śpiewom. Zwykle wymieniano trzy charyty: Eufrozyne, Taleja i Aglaja. Przedstawiano je jako urodziwe dziewczęta, trzymają się zwykle za ręce, co przypomina taniec. W Atenach u wejścia na Akropol stała grupa charyt, dzieło Sokratesa.  Jako atrybuty mają: różę, mirt, instrumenty muzyczne, jabłko lub flakonik z wonnym olejkiem, czasem kłosy lub maki.

Ares (Mars) – syn Zeusa i Hery. Jako, że nie przejawiał żadnych zdolności jako dziecko oddano go na wychowanie jednemu z tytanów. Wyszkolił go fizycznie i wpoił przekonanie, że wojna jest najpiękniejsza. Nauczył ludzi bezinteresownego bohaterstwa i okrucieństwa w walce, dał im tarcze, miecze i włócznie. Chwalił się wielkimi dokonaniami podczas walki, a tak naprawdę nie dokonał nic godnego uwagi. Nienawidził go ojciec i Atena – grecka bogini wojny słusznej i sprawiedliwej, a także ludzie (nie stawiano mu świątyń), gdyż był przyczyną zła, bólu, nieszczęścia i okrucieństwa.  Przedstawiano go jako silnego młodego mężczyznę z brodą w zbroi, rzadziej nagiego i bez zarostu.

Greccy bogowie światła i powietrza:

Helios (Sol) – był woźnicą wyjeżdżającym o świcie znad brzegów Oceanu, aby  o zachodzie, po drugiej stronie widnokręgu, zanurzyć się w falach  rzeki otaczającej ziemię  Miał cudowny pałac ze złota, pełen drogich kamieni i ozdób z kości słoniowej.  We wielkiej sali siedział odziany w purpurę Helios, w jego otoczeniu: Dni, Miesięcy, Lat i Stuleci. Bił od niego taki blask, że nawet jego syn Faeton nie śmiał mu spojrzeć w oblicze, z obawy by nie oślepnąć. Pewnego razu przyszedł do ojca skarżąc się, że nikt nie wierzy iż jest synem słońca. Poprosił więc ojca aby dał przejechać mu się słonecznym rydwanem. Faeton nieudolnie prowadził rydwan, spalił część eteru, a na ziemi wyschły niektóre rzeki, Etiopom poczerniała skóra, a Afryka zamieniła się w pustynię. Ziemia czując żar zaczęła prosić o pomoc Zeusa, który widząc zabłąkany rydwan raził go piorunem. Faeton spadł z wozu do rzeki Erydanu. Helios był szczególnie czczony na wyspie Rodos, gdzie powstał na jego cześć tzw. Kolos rodyjski. Przedstawiano go jako młodego mężczyznę w złocistej koronie na głowie.

Eos (Aurora) – różanopalca bogini jutrzenki, która wyjeżdżała znad brzegów Oceanu, tuż przed Heliosem. Zakochała się w królewiczu Titanosie, najpierw jednak poprosiła Zeusa aby ten uczynił go nieśmiertelnym. Zapomniała jednak poprosić dla niego o wieczną młodość. Titanos stopniowo się starzał, a gdy przeżył już kilkaset lat stał się zupełnie malutki i strasznie zdziecinniał. Eos wstydziła się Titanosa, więc chowała go do kołyski. Ostatecznie Zeus przemienił go w świerszcza. Jej syn Memnon poległ w walce z Achillesem, często przedstawiano ją jak niesie zmarłego syna na rękach.

Selene (Luna) – siostra Heliosa, bogini księżyca, zsyłała na ziemię rosę. Zakochała się w pięknym pasterzu Endymionie. Był tak piękny, że Zeus nie chciał aby zeszpeciły go zmarszczki więc dała mu wieczną młodość i nieprzespany sen. Gdy tak leżącego ujrzała go Selene, co noc zatrzymywała swój rydwan aby obejrzeć jego cudowne oblicze.

Iris – tęczonoskrzydła posłanka, pokojówka Hery, pomagała jej przy toalecie. Nigdy nie zasypiała, zawsze czujnie czekała na zawołanie swej pani.

Greccy bogowie ziemscy:

Hestia (Westa) – córka Kronosa i Rei, bogini ogniska domowego, sama ślubowało dziewictwo. Patronowała gospodarstwom domowym i z jej strony panie domu liczyły na liczne dobrodziejstwa, a w razie śmierci w jej opiekę oddawały sieroty. To ją proszono o szczęśliwy powrót do domu rodzinnego, oddawano w jej opiekę każde narodzone dziecko. Uważano, że  jej świątynią jest każdy dom, a ołtarzem ognisko domowe. Przedstawiana jako poważna niewiasta w szatach matrony, zawsze spokojna o łagodnym spojrzeniu.

Demeter (Ceres) – matka Persefony. Przedstawiana jako smutna kobieta, starożytna mater Dolorasa. W ręku trzymała wyschnięte kwiaty maku i uschłe zboże. Ma przymglone oczy, jest zmęczona i ciągle szuka zagubionej córki. Atrybutami Demetry i Persefony są kłosy i maki, narcyz i jabłko granatu. Zazwyczaj składano im w ofierze krowę lub maciorę. W sztuce Demeter przedstawiano jako poważną boginię o oczach pełnych zadumy. Na głowie ma wieniec z kłosów, w ręce trzyma pochodnię ,a powłóczysta szata opada jej do stóp.

Zobacz: mit o Demeter i Persefonie.

Dionizos (Bachus) – jego matką była Semele, która poprosiła najwyższego boga aby się jej ukazał, nie mogąc znieść jego blasku spłonęła i przedwcześnie urodziła syna.  Zeus oddał go na wychowanie nimfom góry Nysy. Muzy nauczyły go śpiewu i tańca. Brał udział w wojnie z gigantami pod postacią lwa. Jako dziecko został porwany na statek piracki, którego maszt zamienił w winną latorośl, a żeglarzy w delfiny. Jest pierwszym Bogiem, który chodził po ziemi.  Lubiły go zwierzęta, gdyż był dobry i łagodny. Wydobył z ziemi winną latorośl i zwiedził cały świat by nauczyć ludzi ją uprawiać. Podobno Egipcjan nauczył uprawiania roli i bartnictwa. W wędrówce towarzyszył mu kolorowy orszak, który robił wiele hałasu bijąc w bębny, grając na fletach, piszczałkach, śpiewając i tańcząc. W orszaku szli kolejno:

  • pary osłów,  niosły na grzbiecie skórzane miechy z winem,
  • bachantki i menady, ubrane w cętkowane skóry jelonków,
  • satyry,
  • pany,
  • syleny o końskim ogonie,
  • centaury,
  • łysy starzec o tłustym, obwisłym brzuchu – bożek leśny (jechał na ośle),
  • dziewczęta i młode kobiety,
  • dwie pantery, dwa lamparty i dwa lwy, które ciągnęły złocisty rydwan Dionizosa.

Bóg wina i płodnych sił natury, rządził rodzeniem, śmiercią i zmartwychwstaniem, budzi się wiosną, a na zimę zasypia.  Od niego pochodziły trzy panny: Ojno, Spermo, Elais, które posiały  dar przemieniania wszelkich rzeczy na wino, ziarno i oliwę. Sam Dionizos stwarza z niczego mleko i miód, a gdy uderza laską wybija woda. Przedstawiany  jako prawie nagi mężczyzna, o złocistych włosach i łagodnych oczach, bez zarostu, odziany w skórę jelonka, z pucharem lub dzbanem wina,  liśćmi winogron, panterą, tygrysem lub lampartem. Dwa razy do roku odbywały się święta ku czci boga Dionizosa. Miejsca gdzie odbywały się dionizja zostały później teatrami.

Pan – szedł w orszaku Dionizosa, urodził się w Arkadii z rogami i nogami kozła, długimi uszami, capią brodą i sierścią na całym ciele. Hermes sprowadził go na Olimp, lecz wkrótce samowolnie powrócił na ziemię. Zakochał się bez wzajemności w Syrinks, nie mogąc znieść jego zalotów poprosiła bogów o pomoc, a ci zamienili ją w trzcinę. Później zakochał się w Pitys, którą jego konkurent Boreasz strącił ze skały. Aby zapomnieć o cierpieniach przyłączył się do orszaku Dionizosa. Szczególnie czcili go pasterze.

Syleny – pierwotne bóstwa rzek i źródeł, przedstawiane jak pół konie, pół ludzie. Później przyłączyli się do orszaku Dionizosa, ich wygląd był już wtedy bardziej ludzki. Z czasem bóstwo zupełnie straciło swoją indywidualność i został już tylko jeden Sylen – miły staruszek, który nadużywał wina. Znaleziono go śpiącego w ogrodzie Midasa i godnie ugoszczono, z wdzięczności Dionizos spełnił życzenie króla by każda rzecz jaką dotknie przemieniała się w złoto.

Satyrowie (Fauny) – mieli koźle nogi zakończone rozszczepionymi kopytami porosłe aż do pasa gęstą sierścią. Górna część ciała była ludzka, czerwone wargi, capia broda i spiczaste uszy.  Po lasach zabawiali się z nimfami, ludzi sprowadzali na manowce, pasterzom kradli kozy i owce, straszyli dokoła chat chłopskich. Napadali nawet boginie i raz wyrwali Irydzie kilka piór tęczowych z prawego skrzydła. Ich królem był Dionizos, poił ich winem, którego nigdy nie mieli dosyć.

Nimfy (z gr. dziewczyna) – istota pośrednia między bogiem a człowiekiem. Sadziły kwiaty na opuszczonych grobach, karmiły trzodę,  znużonych wędrowców zachęcały do podróży, uczyły pasterzy śpiewu i grania. Uosabiały wszystko co miłe, piękne i delikatne. Były patronkami lasów, rzek i gór. Uznawano je także za boginie zdrowia. Mieszkały w grotach, zdrojach i pieczarach.

Asklepios (Eskulap) – był synem Apollina i nimfy Koronis, która umarła przy jego narodzeniu. Niemowlęciem opiekowała się koza, która je karmiła, i pies, który strzegł kozy i dziecka. Gdy był dorosły poszedł do szkoły Chejrona, przerósł swojego mądrego mistrza. Nauczył się nawet wskrzeszać ludzi. Gdy zaczął to robić bogowie zauważyli, że zaburza porządek świata i Zeus zabił go piorunem. Przedstawiano go jako węża, a później jako starca z brodą o zamyślonym spojrzeniu, odzianego w płaszcz z kaduceuszem w ręku.

Bogowie greccy królestwa morza:

Posejdon – najstarszy syn Kronosa i Rei, wylosował królestwo morza, ale jako najstarszy żądał najwyższej władzy w świecie bogów. Wtedy Zeus nazwał go uzurpatorem i wyrzucił z Olimpu. Służył przez 10 lat u króla Laomedonta. Po tym czasie Zeus wybaczył bratu i pozwolił mu wrócić do pałacu. Posejdon zakochał się bez wzajemności w jednej z córek Okeanosa – Amfitryta. Odstraszał ją wygląd boga: złowrogie spojrzenie, pełna mułu i muszli broda. Dopiero delfin, który opowiedział królewnie o wielkich bogactwach przyszłego męża zdołał ją przekonać do zmiany zdania. Ratował statki przed wzburzonymi falami, wyciągał je trójzębem z mielizny, rozbitkom zapewniał prądy, które posyłały ich na ląd. Przedstawiano go jako silnego starca o silnych barach, włosy i broda wilgotne, w ręce trójząb.

Proteusz – żył w morzach południowych. Znał przyszłość i umiał wróżyć. Jeśli ktoś chciał otrzymać od niego pomoc, musiał go najpierw schwytać i obezwładnić, co było trudne gdyż potrafił zmieniać się w tygrysa, lwa lub smoka, umiał też rozpłynąć się w wodzie lub zmienić w skałę.

Glaukos – wypływał tylko na spokojne morze. Był kiedyś rybakiem, skosztował jednak zaczarowanej trawy i od tej chwili stał się bożkiem morskim.

Skylla – piękna nimfa, zakochał się w niej Glaukosie. Skylla jednak nie chciała go za męża. Zrozpaczony poprosił Kirkę o napój miłosny, dzięki któremu  chciał pozyskać jej miłość. Kirke jednak sama zakochała się w Galukosie i robiła co mogła aby zapomniał o Skylli, w końcu jednak dała mu napój. Gdy Glaukos wylał go do wody, do Skylli przypłynęły straszne potwory i przykleiły się do jej ciała. Piękna dotąd Skylla stała się potworem morskim: miała 12 łap, 6 karków, a na każdym łeb, w każdej paszczy po 3 rzędy zębów. Osiadła na wybrzeżu Sycylii, w jaskini skalnej, nad którą latem i zimą wisiała gęsta chmura. Strasznie bali się jej żeglarze, nie sposób było ją ominąć.

Bogowie greccy królestwa piekieł:

Piekło, czyli podziemie znajdowało się  za wieloma rzekami i górami, na ostatnim krańcu świata, gdzie ziemia się kończy, a słońce nie dociera. Przed wejściem roztaczała się wielka równina porośnięta nielicznymi wierzbami. W przedsionku do piekła stało wiele dziwnych postaci:

  • Smutek w towarzystwie Trosk,
  • Blade Choroby,
  • wynędzniała Starość,
  • wiecznie dygocąca Trwoga,
  • obdarta Nędza,
  • Praca,
  • Śmierć,
  • Wojna,
  • Niezgoda,
  • Sny i Marzenia,
  • sturęki olbrzym Briareus.

Charon – brzydki i niechlujny dziad, zrzęda i gbur, syn nocy, który przewoził dusze przez 4 rzeki podziemia:

  • Acheront – rzeka boleści,
  • Styks – czarne, nieruchome wody opływają podziemie 9 razy,
  • Kokytos – rzeka lamentu,
  • Lete – rzeka zapomnienia.

Czynił to za skromną opłatą, żądał 1 obola, stąd zmarłym kładziono ten miedziany pieniążek do trumny.

Kerberos, Cerber – potworne psisko o trzech paszczach, strzegące bram Hadesu. Dusze rzucają  mu ciastko pieczone na miodzie. Uprzejmy dla wchodzących, ale gdyby ktoś chciał wyjść staje się  straszny. Rzuca się na swoją ofiarę, przewraca ją, tłamsi łapami, szarpie i wlecze w najgłębsze czeluście piekieł.

Królestwo zmarłych to wielka równina po, której hulają wiaty i dusze. Osobno zamieszkują duszyczki niemowląt, nieszczęśliwi, samobójcy, ci którzy nie zaznali miłości. Wszyscy czekają na sąd. Na podwyższeniu siedzą trzej królowie: Minos, Ajakos i rudy Radamantys. Ważą dobre i złe uczynki dusz, które udają się do jednego miejsc:

  1. Tartar – znajduje się pod zamkiem Hadesa, jest przeznaczony dla najokropniejszych złoczyńców. Wejścia pilnują Erynie uzbrojone w węże i pochodnie, pomagają im kery – istoty piekielne.
  2. Wyspa Błogosławionych – dla sprawiedliwych dusz, kraina wiecznej szczęśliwości, gdzie panuje błogi zapach kwiatów, słychać delikatne pieśni, rzeki są przezroczyste, a wietrzyki łagodne. Czas upływa miło pośród wiecznej wiosny na Polach Elizejskich – piękna łąka otoczona lasem, na której urządzano biesiady.

Hades – zasiada na tronie w wielkim zamku, na głowie ma koronę, a w ręku berło. U jego boku siedzi żona Persefona. Najbardziej tajemniczy bóg. Posiadał czapkę z psiej skóry, dzięki której był niewidzialny. Czczono go ze strachem, nigdy nie kpiąc z jego imienia. Gdy zaczęto mu dawać nowe imię Pluton, czyli rozdawca bogactw, przybrał nieco łagodniejsze oblicze. Stał się bóstwem urodzaju, a także rządził śmiercią i zmartwychwstaniem.

Greckie bóstwa doli i spraw ludzkich:

Eirene (Pax) – jedna z córek Zeusa i Temidy. Czczona w Atenach, gdzie Kimon wystawił ją na ołtarz. A później także w Rzymie, gdzie otoczono ją szczególną czcią i zbudowano dla na niej piękny ołtarz.

Hymen, Hymenajos – urodził się człowiekiem i Ateńczycy po jego śmierci z wdzięczności czcili go jak boga. Jako młodzieniec uratował kilka panien ateńskich, które nagle zniknęły. Rozpacz była tym większa, że miały niedługo wyjść za mąż.

Hyponos – syn Nocy, brat boga śmierci, miał władzę nad ludźmi i bogami. Mieszka w jaskini na krańcach zachodu, gdzie nigdy nie docierają płomienie słoneczne. Przed jej wejściem kwitną zioła i kwiaty, z których soku Noc wyciska sen. Bożek śpi po środku groty na miękkim hebanowym łożu. Otaczają go senne marzenia, naśladujące rozmaite kształty, i jest ich tyle, ile ziarn piasku na wybrzeżu morskim. Przedstawiany jako uśmiechnięty młodzieniec z kwiatami maku w ręku.

Mojry (Parki) – córki Nocy: Kloto, Lachezis, Atropos. One to przędą nić żywota ludzkiego, którą w końcu najstarsza z nich, nieubłagana Atropos, przecina w godzinę śmierci. Od nich zależało życie ludzkie, wzywano je przy urodzeniu, składano im ofiarę w dniu ślubu. Pilnowały ładu we wszechświecie.

Nemezis (od nemeim – udzielać) – siła boska, która udziela człowiekowi jego doli, czuwa, żeby nie wyszedł z granic swego losu, nie sięgnął po większy udział szczęścia. Mścicielka zbrodni, szczególnie prześladowała tych, którzy niszczyli groby.

Nike (Wiktoria) – bogini zwycięstwa, córka Pallasa i bogini podziemnej rzeki Styks. Czarnowłosa dziewica z wielkimi skrzydłami u ramion. Towarzyszy bitwom i zawodom szermierzy, spełnia ofiary po odniesionym zwycięstwie, leci nad ziemią z wieścią o szczęśliwie zakończonej wojnie, rozgłasza triumf bohaterów. Przedstawiano ją jako młodą dziewczynę ze skrzydłami, która trzyma w dłoni gałązkę oliwną. Jako symbol zwycięstwa była ozdobą pomników budowanych na cześć zwycięstw.

Tanatos – syn nocy, zlatuje na czarnych skrzydłach, wchodzi niezauważony do pokoju i złotym nożem odcina konającemu pukiel włosów. W ten sposób poświęca człowieka na ofiarę bóstwom podziemnym i na zawsze odrywa od ziemi. Przedstawiany jako piękny, silny mężczyzna ze skrzydłami u ramion z pochodnią w ręce, stoi i opłakuje nieboszczyka.

Temida – mądra i doświadczona bogini. Była żoną Zeusa przed Herą. Urodziła mu trzy piękne córki: wesołe, kwitnące boginki pór roku, hory, które strzegą złocistych bram Olimpu.  Była najzaufańszą powiernicą Zeusa, który przed nią nie miał żadnych tajemnic. Bogini sprawiedliwości, urodzaju i porządku. Ołtarze stawiano jej w miejscu zebrań ludowych aby zapewnić naradom prawość i dobrego ducha.

Tyche (Fortuna) – bogini szczęścia, sławiona przez poetów, modlili się do niej ludzie opuszczeni, pilnowała okrętów. Jej znaczenie wzrosło w I w. n.e. Przedstawiana z rogiem obfitości i ze sterem, na znak, że jest dawczynią urodzaju i bogactwa, a jednocześnie kierowniczką losów ludzkich. Na głowie ma często diadem w kształcie murów obronnych, jako bóstwo opiekuńcze miast.

Pozostali bogowie greccy:

Styks – córka Okeanosa, mieszka na krańcu świata w wysokiej pieczarze skalnej, którą otaczają sięgające pod niebo srebrne słupy. Ze skały wypływała rzeka Styks.

Kiklopi – cyklopi, pokolenie dzieci Uranosa i Gai, brzydcy, jednoocy, kują pioruny dla Zeusa, początkowo strąceni do Tartaru, później zamieszkują dno wulkanów.

Centaury – miały postać pół ludzką, pół końską.

Bogowie greccy i ich atrybuty:

Zeus – pioruny, egida

Ares – wilki, miecz, zbroja, włócznia, tarcza

Hermes – skrzydła u nóg

Posejdon – trójząb

Hefajstos – ogień, młot, obcęgi, ognisko

Hera – owoc granatu, berło z kukułką, złote sandały i złote jabłko

Demeter – wieniec z ziół, kwiatów i kłos, maki, narcyz

Artemis – łania, kołczan, strzały

Atena – sowa, wąż, drzewo oliwne, tarcza, włócznia

Hestia – modlitwy, przysięgi, płomień

Dionizos – pantera, Kozłowie, róg obfitości, kielich z winem

Eros – mały łuk i strzały

Apollo – lira, łuk, strzały, wieniec laurowy

Helios – złoty rydwan

Afrodyta – gołąb, róża, lustro

Hades – klucze, berło, owoc granatu

Nike – gałązka oliwna

Selene – księżyc

Eris – jabłko

Erynie – wężowe włosy

Artemida – łuk, strzały, łania

Kronos – wąż gryzący własny ogon

Bogowie greccy – pytania sprawdzające wiedzę:

Jak się nazywa grecki bóg śmierci?

Grecki bóg śmierci to Hades.

Czyim atrybutem jest łania, strzały i kołczan?

Łania, strzały i kołczan były atrybutami Greckiej bogini łowów – Artemis.

Czyją żoną była Hera?
Hera była żoną Zeusa.

Czyim atrybutem są róża, mirt, instrumenty muzyczne, jabłko lub flakonik z wonnym olejkiem, kłosy lub maki?

Róża, mirt, instrumenty muzyczne, jabłko lub flakonik z wonnym olejkiem, a czasami też kłosy lub mak były atrybutami Greckich bogiń pogodnego wdzięku i radosnych uroków – Charyt (Gracji).

Jak nazywali się rodzice Hery?
Rodzicami Hery byli Kronos i Reja

Czyim atrybutem są skrzydła, łuk i strzały?

Wymienione atrybuty należały do greckiego boga miłości – Erosa.

Jak się nazywa grecki bóg wina?

Grecki bóg wina to Dionizos.

Czyimi atrybutami są kłosy i maki, narcyz i jabłko granatu?

Kłosy i maki, narcyz oraz jabłko granatu to atrybuty Demetry i Persefony.

Jak się nazywa grecki bóg miłości?

Grecki bóg miłości to Eros.

Kto był patronem lasów, rzek i gór?

Patronkami lasów, rzek i gór były Nimfy.

Jak się nazywa grecki bóg wiatru północnego?

Grecki bóg wiatru północnego to Boreasz. Pozostali bogowie wiatru to Notos (wiatr południowy), Zefir (wiatr zachodni) i Euros (wiatr wschodni)

Jak się nazywa grecki bóg słońca?

Grecki bóg słońca to Apollo.

Jak się nazywa grecki bóg wody/morza?

Grecki bóg morza to Posejdon.

Jak się nazywa grecki bóg pasterzy?

Grecki bóg pasterzy to Pan.

Jak się nazywał najstarszy syn Kronosa i Rei?

Najstarszym synem Kronosa i Rei był Posejdon.

Jak się nazywał grecki bóg wojny?

Grecki bóg wojny to Ares.