Kontynuacje i nawiązania do starożytności

Klasycyzm

Pojęcie klasycyzm pochodzi od łac. classicus – wzorcowy, pierwszorzędny, doskonały. Jako pierwszy wprowadził je Horacy. To naśladowanie sztuki klasycznej, która została uznana za doskonałą w epokach następnych. Cechy sztuki klasycznej:

  • harmonia,
  • piękno,
  • spokój,
  • symetria,
  • umiar.

Z upływem czasu miano klasycyzmu zaskarbiły sobie także nowe prądy artystyczne epok późniejszych, która nawiązywały do wzorców antycznych.

Nawiązania w literaturze do starożytności

  • Boska komedia – Dante Alighieri
  • Ulisses – J. Joyce
  • Oprawa posłów greckich, Pieśni – J. Kochanowski
  • Elegia o sobie samym do potomności – K. Janicki
  • Monachomachia – I. Krasicki
  • Oda do miłości, Konrad Wallenrod, Dziady cz. III, Pan Tadeusz – A. Mickiewicz
  • Fortepian Szopena, Coś ty Atenom zrobił Sokratesie – C.K. Norwid
  • Quo vadis – H. Sienkiewicz
  • Faraon, Lalka – B. Prus
  • Ludzie bezdomni – S. Ĺťeromski
  • Akropolis, Achilles, Powrót Odysa, Noc listopadowa – S. Wyspiański
  • Prometeusz – K. Przerwa – Tetmajer
  • Chłopi – S. Reymont
  • Prometeusz, Odys, Przedśpiew – L. Staff
  • Sokrates tańczący – J. Tuwim
  • Nitka Ariadny, Nike – M. Pawlikowska – Jasnorzewska
  • Stary Prometeusz, O Troi, Do Marka Aurelego, Do Apollina, Dedal i Ikar, Apollo i Marsjasz, Powrót Prokonsula,Dlaczego klasycy? – Z. Herbert
  • Na murach Troi – S. Dobrowolski
  • Mitologia, Dysk olimpijski, Rzym czarodziejski, Przygody Odyseusza, Eros na Olimpie – J. Parandowski
  • Laur olimpijski – K. Wierzyński
  • Wciąż o Ikarach głoszą, Nike – E. Bryll
  • Nike – W. Baraniewski
  • Ikar – S. Grochowiak
  • Heraklit, Antygona – Cz. Miłosz
  • Godzina Antygony – A. Swiniarski
  • W rzece Heraklita – W. Szymborska
  • Prawa i obowiązki – T. Różewicz

Nawiązani w malarstwie do starożytności

  • Sandro Botticelli – Narodziny Wenus
  • Bachus – Caravaggio
  • Trzy gracje, Prometeusz, Sąd Parysa – Rubens
  • Zwycięstwo Aleksandra Wielkiego – Albrecht Altdorfer
  • Upadek Ikara – Pieter Bruegel
  • Orfeusz i Eurydyka – Frederic Leighton
  • Diana w kąpieli – Francois Boucher
  • Tycjan – Apollo i Marsjasz, Danae
  • Leonidas w Termopilach, Porwanie Sabinek, Przysięga Horacjuszy – Jacques Louis David
  • Wenus i Amor – Lucas Cranach Starszy
  • Piero di Cosimo – Satyr opłakujący nimfę
  • Narcyz i Echo – Johann William Waterhouse
  • Apollo i Artemida zabijają dzieci Niobe – Anicet-Charles-Gabriel Lemonn
  • Walka Heraklesa z Lwem Nemejskim – Francisco de ZurbarĂĄ
  • Laokoon – El Greco
  • Hezjod i muza, Orfeusz, Prometeusz, Europa i byk, Diomedes pożerany przez własne konie – Gustave Moreau
  • Tantal – Gioacchino Assereto
  • Venus – Dante Gabriel Rosetti
  • Edyp i Antygona – Antoni Brodowski

Nawiązania w rzeźbie do starożytności

  • Amor i Psyche, Trzy gracje – Antonio Canova
  • Ganymed z orłem, Adonis – Bertel Thorvaldsen

Nawiązania w filmie do starożytności

  • Król Edyp i Medea –  reż. P. P. Pasolini
  • Troja – reż. W. Petersen
  • 300 – reż. Zack Snyder
  • Aleksander – reż. Oliver Stone

Nawiązania w muzyce do starożytności

  • Orfeusz – Prometeusz (poematy symfoniczne) – Ferenc Liszt
  • Orfeusz (opera) – Claudio Monteverdi
  • Prometeusz (balet) – Ludwig van Beethoven
  • Elektra – Ariadna na Naxos (opery) – Ryszard Strauss