Nazwa i ramy czasowe

Słowem starożytność lub antyk (z łac. antiquus – dawny) określamy pierwszą z dziesięciu epok literackich. Przy czym przyjęło się, że pojęcie antyk dotyczy jedynie kultury starożytnej Grecji i Rzymu.

Mianem starożytności określa się okres dziejów najstarszej cywilizacji, od około 4000 r. p.n.e. do IV – V w .n.e. Za koniec tego okresu przyjmuje się często rok 476, czyli datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Wyróżniony okres obejmuje ponad 4400 lat i jest wewnętrznie bardzo zróżnicowany. Niektórzy badacze datują początek epoki na I tysiąclecie p.n.e a jeszcze inni na IX w. p.n.e., co znacznie skraca czas jej trwania do około 1400 lat.

W czasie trwania starożytności wyodrębniły się dwie tradycje, które do dziś są uznawane za podstawy literatury europejskiej:

• antyczna, czyli grecka i rzymska,
• biblijna, czyli judeochrześcijańska.